Mrejesho wa Mada Juu ya Kilimo Cha Bio Fuel Tanzania.

Mada hii ilijadiliwa tarehe 16/07/2008 na iliweza kuibua changamoto nyingi ambazo zinahitajika kufanyiwa kazi. Mada iliwakilishwa na Mtendaji Mkuu wa HakiArdhi, Bw. Myenzi na Bw William Olenasha kutoka Shirika la Oxfarm. Wawakilishaji walitoa mada kulingana na utafiti uliofanywa na mashirika yao katika maeneo ambayo tayari makampuni yapatayo 37 yameonesha nia ya kutaka ardhi na baadhi yamekwishapata ardhi katika maeneo hayo. Maeneo ambayo wawekezaji wameonekana kuweka msisitizo ni pamoja na; Lindi, Mtwara, Morogoro, Iringa, Tanga, Kigoma, Rukwa na Mara. Hadi sasa makampuni 16 yameomba na kupewa ardhi inayofikia hekta 641, 170 na ekari 1150. Kwa wastani yapo maombi ya ardhi kuanzia ekari 30,000 hadi 2,000,000, na makampuni hayo yamewekeza wastani wa dola 60 million hadi 1.5 bilioni.

Baadhi ya faida ambazo zinasemekana zinaweza kutokana na uwekezaji huo wa kilimo cha mazao ya biofuel ni pamoja na; fursa za ajira, fursa za masoko kwa bidhaa na mazao, upatikanaji wa nishati vijijini na mijini, kukua kwa uchumi wa wananchi, kupungua kwa umasikini, na kupungua kwa wimbi la nguvu kazi kukimbilia mijini.

Wahusika wakubwa wa miradi hii ya bio-fuel ni makampuni kutoka nchi za Sweeden, Uholonzi, Ujerumani, Uingereza, Ubelgiji, Australia, na Afrika Kusini. Makampuni mengine yamefikia hatua ya kufika vijijini na kuwashawishi wananchi hadi kupata ardhi ni pamoja na; Biofuels la Uingereza, awali waliomba hekta 20,000 katika vijiji vya wilaya ya Kisarawe na hadi mwisho wakapewa hekta 9,000. Kwa wilaya ya Bagamoyo wapo SEKAB kutoka Sweeden, wao walihitaji hekta 500,000 mpaka mwisho walipewa hekta 50,000 na mchakato wa kutafuta ardhi zaidi bado unaendelea.

Nchi kama Brazil ambayo inayotolewa mfano kama nchi iliyofaidika na kilimo cha bio-fuel, inatumia zaidi ya 85% ya ethanol yote inayozalishwa nchini humo. Sekta hiyo inaajiri kati ya watu laki saba hadi milioni moja, wengi wao ni vibarua tu na ujira wao ni mdogo sana na katika mazingira magumu ya kazi. Idadi ya ajira hizo imekuwa ikishuka kila siku kutokana na uvunaji wa kutumia mashine. Tayari mashine imeshachukua 40% ya nafasi za ajira na mwaka 2010 itachukua 70% na kuna sheria kuwa ifikapo 2017 uvunaji utakuwa kwa mashine tu. Swali la kujiuliza vipi hapa kwetu Tanzania?

Mapungufu Makubwa katika uwekezaji wa kilimo hiki cha bio-fuel hapa Tanzania ni pamoja na;
• Hakuna sera hadi sasa wala sheria au kanuni juu ya kilimo cha bio-fuel.
• NBTF ndio imeundwa tangu 2006 iko katika mchakato wa kutengeneza mwongozo (Guidelines) ambazo hazielewiki zitakuwa na hadhi gani, ya sheria au la?
• Wawekezji wanakwenda moja kwa moja kwa wanakijiji wasio na uelewa wa maswala ya ardhi hivyo uwezekano wa kuwarubuni ni mkubwa
• Uelewa wa jamii juu ya maswala haya bado uko chini kwani wengi wanavutwa na ahadi za haraka bila kujali athari za muda mrefu.

Athari tarajiwa kutokana na uwekezaji huu ni pamoja na;
• Uhaba wa ardhi ya kilimo kwa mazao ya kilimo.
• Bei za vyakula kuendelea kupanda zaidi.
• Kuendelea kwa hali duni ya tabaka la wanyonge hasa wanawake wa vijijini kwa sababu wao ndio wazalishaji wakubwa wa chakula cha familia.

Wanaharakati walipendekeza yafuatayo yafanyike:
• Zoezi zima la wawekezaji kuwinda ardhi vijijini lisitishwe hadi sera na sheria zitakapotungwa na kujadiliwa na wananchi kwa mapana wakizingatia tija na athari za bio-fuel.
• Elimu itolewe zaidi kwa umma juu ya bio-fuel.
• Wananchi wakatae kuondolewa kwa nguvu katika maeneo yao bila mjadala mrefu juu ya fidia kwa viwango vya soko badala ya kupangiwa viwango na mwekezaji.
• Uwekezaji mkubwa uelekezwe katika nishati mbadala zinazotokana na jua, upepo, na maporomoko ya maji.

Muda wa kushauriana sana umekwisha juu ya swala hili, wanaharakati wanapaswa kuchua hatua za haraka kuzuia uporaji huu wa ardhi ya Watanzania kwa kivuli cha uwekezaji. Nani yupo tayari kuwa mstari wa mbele kutetea ardhi ya Watanzania?